از مهم‌ترین اکوسیستمهای خلیج فارس که به شدت متاثر از آلودگی بوده، خور موسی است. هدف این مطالعه استفاده از تغییرات پاتولوژیکی آبشش جهت بررسی اثرات آلایندههای خور موسی بر گونه کفشک راستگرد است. در این مطالعه 100 قطعه ماهی کفشک راستگرد (Euryglossa orientalis) از پنج ایستگاه در خور موسی شامل: پتروشیمی، جعفری، مجیدیه، غزاله و زنگی جمع آوری شد و نمونههای آبشش بر اساس روشهای مرسوم بافتشناسی مورد مطالعه قرار گرفت. تغییرات مشاهده شده در آبشش شامل هیپرتروفی و هیپرپلازی سلول‌های اپیتلیالی، تلانژیکتازی و تجمع خون در مویرگهای تیغهای، ادم تیغهای، اتصال تیغهها، بینظمی تیغهها و برآمدگی اپیتلیوم تیغهای بود. درجه تغییرات بافتی آبشش ماهی کفشک راستگرد در ایستگاهها تابع الگوی پتروشیمی≥ مجیدیه> غزاله> جعفری> زنگی بود. نتایج نشان داد تغییرات ساختار بافت آبشش ماهی کفشک راستگرد رابطه مستقیمی با میزان آلودگی ایستگاههای مختلف خور موسی دارد.
بررسی های هیستوپاتولوژیک کبد در گونه های مختلف ماهی به عنوان نشانگر در برنامه های نظارت دریایی جهت بررسی اثر بیولوژیکی آلاینده ها ثابت شده است. در این پژوهش کبد ماهی کفشک گرد Euryglossa orientalis به عنوان نشانگر زیستی انتخاب گردید و در مجموع 80 ماهی در زمستان 90 و تابستان 91 از ایستگاه های نمونه برداری شامل خور موسی، دیلم، بوشهر، بندرگاه، دیر، بندرکنگ و بندرعباس در آب های ساحلی شمال خلیج فارس مورد مطالعه بافت شناسی کبد قرار گرفتند. گروه بندی آسیب های کبدی براساس گروه بندی ماهیان پهن انجام شد. شیوع بالایی از ضایعات کبدی آسیب های توکسیکوپاتی اولیه غیرنئوپلازی ثبت شد. در مقابل، ضایعات پیش نئوپلاستیک تنها در موارد کمی مشاهده شد و تغییرات نئوپلاستیک مشاهده نگردید. بررسی ها نشان داد که شاخص آسیب بافتی در کبد کفشک ماهی گرد در ایستگاه های اسکله نفتی مجیدیه، بوشهر و بندرعباس به طور معنی داری از سایر ایستگاه ها بیش تر است (0/05>p). نتایج نشان داد که تغییرات مشاهده شده ممکن است اثرات عوامل استرس زا زیست محیطی از جمله آلاینده ها باشد. با توجه به نتایج حاصل از بررسی هیستوپاتولوژی کبد کفشک گرد، این ماهی نشانگر مناسبی جهت ارزیابی سلامت محیط زیست خلیج فارس می باشد.